Gıda intoleransı, bireyin belirli bir gıda veya gıda bileşenine karşı normalde tahammül edilebilir düzeydeki miktarlara rağmen oluşan bir olumsuz tepkidir. Bu tepkiler genellikle sindirim sistemini etkiler, ancak alerjik reaksiyonlar kadar hızlı ve şiddetli değildir. Gıda intoleransı, genellikle bir enzim eksikliği veya sindirim sistemi sorunları nedeniyle ortaya çıkar.

Gıda intoleransı ve gıda alerjisi arasındaki temel fark, bağışıklık sistemi tepkisidir. Gıda alerjileri, bağışıklık sisteminin belirli bir gıdaya karşı aşırı tepkimesidir ve ciddi reaksiyonlara neden olabilirken, gıda intoleransı bağışıklık sistemi ile ilgili değildir.

Gıda intoleransının yaygın belirtileri ve nedenleri şunlardır:

Belirtiler:

1. Mide Rahatsızlığı: Gıda intoleransı genellikle mide rahatsızlıkları, şişkinlik, gaz, mide krampları ve ishal gibi sindirim problemlerine neden olabilir.

2. Baş Ağrısı: Bazı kişiler belirli gıdalara karşı intolerans geliştirdiklerinde baş ağrıları yaşayabilirler.

3. Deri Problemleri: Cilt reaksiyonları da görülebilir, örneğin kızarıklık, döküntüler veya kaşıntı.

4. Enerji Kaybı ve Yorgunluk: Gıda intoleransı olan bazı kişiler, belirli gıdaları tükettiklerinde enerji kaybı, halsizlik ve yorgunluk yaşayabilirler.

5. Konsantrasyon Problemleri: Belirli gıdalara karşı intolerans, zihinsel odaklanma ve konsantrasyon sorunlarına neden olabilir.

Nedenler:

1. Laktoz İntoleransı: Laktoz intoleransı, laktoz adı verilen süt şekerini sindirememe durumudur. Bu durum genellikle laktozun parçalanması için gereken laktaz enziminin eksikliğinden kaynaklanır.

2. Gluten İntoleransı (Çölyak Hastalığı): Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir proteine karşı intoleransı ifade eder. Bu durum, bağışıklık sisteminin ince bağırsaklardaki hücrelere zarar vermesine neden olur.

3. Fruktoz İntoleransı: Fruktoz intoleransı, fruktoz adı verilen bir şekerin normal şekilde işlenememesi durumudur. Bu durum genellikle fruktozun parçalanması için gereken enzim eksikliğinden kaynaklanır.

4. Başka Enzim Eksiklikleri: Gıdaların sindirimi için gereken diğer enzim eksiklikleri de intoleranslara neden olabilir. Örneğin, sükraz, maltoz veya izomaltaz gibi enzimlere karşı eksiklikler.

Gıda intoleransı tanısı koymak genellikle belirli bir gıda günlüğü tutmak, eliminasyon diyetleri uygulamak veya tıbbi profesyonel yardımı almak gerektirir. Tedavi genellikle etkilenen gıdaları diyetten çıkarmak veya enzim takviyeleri kullanmakla ilgilidir. Özellikle ciddi belirtiler yaşayan kişiler, bir sağlık uzmanına başvurmalı ve gerekirse uygun testler yaptırmalıdır.