Yeşil tahvil, çsafha dostu projeleri finanse etmek için kamu ve özel kuruluşların çıkardığı bir borçlanma aracıdır. Sürdürülebilir bir yatırımın yeni gelişen bir şeklidir.  Sürdürülebilir finans, iklim krizinin yıkıcı etkilerini azaltma girişimleri için çok önemli hale geldi. En saygın enstrümanlarından biri, kamu ve özel kuruluşlar tarafınca ihraç edilen çsafha dostu bir finansman biçimi olan yeşil tahvillerdir.  

Yeşil Tahvil Nedir ve Ne İşe Yarar?

Yeşil tahvil, çevreye veya iklime pozitif katkı sağlayan projeleri finanse etmek amacıyla ihraç edilen bir borçlanma senedidir. Yeşil tahviller, yatırımcıları çekmek için vergi teşvikleri sunabilir.

Yeşil tahviller, temelde işlevsel anlamda geleneksel tahvillerle aynıdır. Daha açık ifade etmek gerekirse, gelirleri kısmen veya tamamen, yeni ve/veya mevcut uygun yeşil projeleri finanse yada refinanse etmek için kullanılacak olan tahviller oalrak özetleyebiliriz. Yeşil tahvil ile geleneksel tahvil arasındaki fark, gelirlerle finanse edilen projedir. Yeşil tahviller genellikle aşağıdaki proje türlerini finanse etmek için kullanılır:

Enerji verimliliği projeleri

Yenilenebilir enerji projeleri

Kirlilik önleme ve kontrol projeleri

organik kaynaklar ve arazi yönetimi projeleri

Temiz ulaşım projeleri

Atık su ve su yönetimi projeleri

Yeşil bina projeleri

Yeşil Tahvil İlkeleri nedir?

Yeşil tahvil ilkeleri, işletmelerin sürdürülebilir projeleri şeffaf bir halde finanse etmesine ve yeşil bir ekonomiye geçişine destek sunar. Bu anlamda yeşil tahvil ilkeleri şu şekildedir:

Gelirlerin kullanımı: Yeşil tahvil gelirleri yeşil projeler için kullanılmalıdır. Yeşil tahviller için yasal belgeler, iklim değişikliğinin hafifletilmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması ve kirliliğin önlenmesi ve kontrolü dahil olmak üzere net çevresel hedefleri belirtmelidir. 

Proje değerlendirme ve seçim süreci: İhraççılar, teklifleri kabul etmeyi düşündükleri öteki değerlendirme kriterlerini iletmelidir. 

Gelirlerin yönetimi: İhraççı, doğru kullanımlarını sağlamak için gelirleri kredilendirmeli ve takip etmelidir. İlkeler, “ihraççının, dağıtılmamış net gelirlerin dengesi için amaçlanan geçici yerleştirme türlerini yatırımcılara bildirmesi gerektiğini” belirtir.

Raporlama: İhraççı, gelirlerin kullanımı ve projelerin beklenen çevresel etkileri hakkında tertipli, güncel bilgiler yayınlamalıdır.

Yeşil Tahvil Türleri nelerdir?

Tüm yeşil tahviller, bir çaşama projesi için borç finansmanı biçimini temsil etse de, her aracın kendine özgü özellikleri, gelirlerin ne için kullanıldığına ve tasfiye durumunda tahvil sahiplerinin ihraççının varlıklarına başvurmasına bağlı olarak farklılık izah edebilir. Aşağıdaki sıralama, piyasada bulunabilecek farklı yeşil tahvil türlerinden bazılarını açıklamaktadır:

Proje Tahvilleri: Bu tür yeşil tahvilin kapsamı, belirli bir temel yeşil projeyle sınırı olandır. Yani yatırımcıların yalnızca projeyle ilgili varlıklara başvurabileceği anlamına gelir.

Menkul Kıymetleştirme Tahvilleri: Bu borçlanma çalgıları, tahvil sahiplerinin tüm projelerin altında yatan varlıklara başvurduğu, tek bir borç portföyünde toplanan bir grup projeyi içerir. Yeşil menkul kıymetleştirme tahvillerinin bazı örnekleri arasında yeşil ipotekler ve güneş kiralama projeleri yer almıştır.

Teminatlı Tahviller: Bu tür bir enstrüman, hem de, “güvence havuzu” olarak malum bir grup yeşil projenin finansmanını da içerir. 

Krediler: Yeşil projeler için finansman teminatlı (teminatla desteklenmiş) veya teminatsız olabilir. 

Yeşil Tahvil Faydaları nedir?

Yeşil tahvillerin popülaritesi, öncelikle yatırımcıların toplumsal açıdan sorumlu yatırımları benimsemesi ve geleneksel tahvillere gore daha iyi bir risk ve getiri potansiyeli olması nedeniyle önemli ölçüde artıyor. Açıklandıği şeklinde, yeşil tahviller geleneksel tahvillerle aynı şekilde çalışır. Bununla birlikte, yeşil tahviller vergi muafiyeti gibi vergi teşvikleri (ihraççıya ve yetki alanına bağlı olarak) sunabilir. Yatırımcıları çevreye yada iklime fayda sağlayan projeleri, finanse etmeye çekmek için yapılır. Bunlar yeşil tahvilin faydaları içinde gösterilebilir.